Wijziging Wet gemeentelijke schuldhulpverlening: waarom, hoe en wat.
Sinds 2021 is de wetswijziging op de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) ingegaan. Het voornaamste doel is om vroegsignalering beter mogelijk te maken. Diverse partijen worden daarbij bepaalde wettelijk verplichtingen opgelegd.
Waarom deze wetswijziging, wat houdt de wijziging in en wat verandert er hierdoor voor de diverse partijen?
Vroegsignalering als doel van de Wsg: waarom en wat?
De ervaring leert dat mensen gemiddeld vijf jaar wachten voordat zij hulp zoeken bij de gemeente of andere schuldhulpverleningsinstanties. Schaamte en onderschatting zijn belangrijke oorzaken. Helaas is het gevolg hiervan dat hulpverlening zo laat een stuk moeilijker is dan wanneer men zich eerder in het proces van schuldenopbouw had gemeld. Zaak is dus zo vroeg mogelijk in het proces (dreigende) opbouw van problematisch schulden te herkennen.
Dankzij de gewijzigde Wsg moeten bepaalde schuldeisers sinds 2021 problematische betalingsachterstanden van inwoners, onder voorwaarden, delen met de gemeente.
Voor de gemeenten is vroegsignalering een wettelijke taak geworden en zij moeten dit uit eigen beweging, op basis van signalen van bepaalde schuldeisers, pro-actief aanbieden.
Het delen van gegevens
Vooralsnog beperkt de wet zich tot problematische betalingsachterstanden van inwoners bij woningverhuurders, zorgverzekeraars en – drinkwater- en energiebedrijven. Zij mogen/moeten pas gegevens delen nadat een zogeheten sociale incasso niet tot betaling heeft geleid. Sociale incasso betekent dat de schuldeiser zich moet hebben ingespannen om persoonlijk in contact te treden met de betreffende persoon om de mogelijkheden tot het oplossen van betalingsachterstanden te bespreken.
En de ervaringen tot zover?
De meeste betrokken partijen waren al snel overtuigd van de toegevoegde waarde.
Gemeente.nu deelde de eerste ervaringen van zowel gemeenten als schuldeisers. Men is over het algemeen positief over de bedoelingen van de wetswijziging. Genoemde verbeteringen liggen met name in de praktische uitvoering. Een verdere digitalisering van gegevensuitwisseling en frequentere uitwisseling worden vaak genoemd als verbeterpunten. Ook wordt aangegeven dat gemeenten vaak niet voldoende capaciteit hebben om het proces op te pakken.
Digitalisering van gegevensuitwisseling
Niet alleen wetgeving maar ook digitaliseringsmogelijkheden om gegevens over problematische schulden te delen blijken in de praktijk een belangrijke factor voor het slagen van initiatieven. Van belang zijn het zo vroeg mogelijk signaleren van problematische betalingsachterstanden. Maar ook het efficiënt en snel afhandelen van schuldendossiers is van belang in het terugdringen van de schuldenproblematiek.
